Σάββατο 8 Αυγούστου 2009. Νέα Υόρκη

¨Τους βλέπω μπρος στα μάτια μου μες το παλιό βαπόρι
Σα στρείδια στο κατάστρωμα οι μετανάστες όλοι
Βουβές γυναίκες άλαλες που δύναμη αναβλύζουν
Παιδάκια που δε νιώθουνε το δρόμο που βαδίζουν
Και σαν το κουρελόβαρκο αράξει στο λιμάνι
Θα τους στιβάξουν στη σειρά οι ξένοι πολιτσμάνοι
Άλλοι θα 'χουν τον τρόπο τους και θα ευδοκιμήσουν
Κι άλλοι ως να πεθάνουνε τη δίψα δε θα σβήσουν¨

Στις οχτώ παίρναμε το πρώτο καραβάκι της ημέρας που θα μας πήγαινε αρχικά στο άγαλμα της Ελευθερίας και έπειτα στο Ellis Island!

Το «άγαλμα της Ελευθερίας που φωτίζει τον κόσμο», όπως είναι η πλήρης ονομασία του, ήταν δωρεά της Γαλλικής Δημοκρατίας, ενώ από αρχιτεκτονική άποψη το έργο είχε αναλάβει ο γνωστός από τον ομώνυμο πύργο στο Παρίσι, αρχιτέκτονας Άιφελ. Στο σημερινό επισκέπτη, που έρχεται κατευθείαν από το Manhattan, το άγαλμα φαίνεται ίσως μικρό σε σύγκριση με το δάσος των ουρανοξυστών απέναντι. Στα τέλη του 19ου αιώνα όμως, ήταν το ψηλότερο κτίσμα στη Νέα Υόρκη και στα μάτια των μεταναστών που έφταναν από τη θάλασσα, θα φάνταζε σίγουρα κολοσσιαίο. Κάναμε μια βόλτα στο νησάκι και, αφού υπομείνανε και πάλι μια τεράστια ουρά τουριστών, ανεβήκαμε στην κορυφή του βάθρου στο οποίο είναι στημένο το άγαλμα (για να ανεβεί κανείς μέσα από το άγαλμα πάνω στη δάδα θα πρέπει να κάνει κράτηση τουλάχιστον έξι μήνες πριν!).

Το άγαλμα της Ελευθερίας λοιπόν, ήταν το πρώτο που αντίκριζαν φτάνοντας στη Νέα Υόρκη οι μετανάστες από την Ευρώπη. Εκεί όμως που πρωτοαποβιβάζονταν ήταν το Ellis Island. Στο τεχνητό αυτό νησί που δημιουργήθηκε ανάμεσα στο Liberty Island και στο Manhattan, συγκεντρώνονταν όλοι οι επιβάτες των πλοίων που κατέφθαναν από Ευρώπη και περνούσαν από ενδελεχή ιατρική εξέταση. Οι υγιείς και όσοι ασθενείς προλάβαιναν να αναρρώσουν έπαιρναν την άδεια να μείνουν στη χώρα, ενώ όσοι κρίνονταν άρρωστοι ή θεωρούνταν πολιτικά ‘επικίνδυνοι’ στέλνονταν πίσω στο λιμάνι από το οποίο ξεκίνησαν. Από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και τα μέσα του 20ου, εκατομμύρια μετανάστες απ΄όλη την Ευρώπη πέρασαν από ΄δω. Ανάμεσά τους κι ο προπάππους Αλατζόγλου Αντώνιος, μετανάστης από την Μικρασία, λαντζιέρης στη Νέα Υόρκη. Καθίσαμε σ΄ένα παγκάκι στη μεγάλη αίθουσα και κοιτούσαμε το χώρο. Πόσες ελπίδες, αγωνίες, όνειρα, τραγωδίες αλλά και ξεκινήματα καινούργιων ζωών μες σ΄αυτούς τους τοίχους! Ίδια κι απαράλλαχτα μ΄ όσα σήμερα στην αυγή του 21ου αιώνα βιώνουν όλοι όσοι παλεύουν να φτάσουν και να στήσουν τη ζωή τους στην Ευρώπη, όπως ο προπάππους Αλατζόγλου Αντώνιος έναν αιώνα πριν στην Αμερική...

Στο Ellis Island λοιπόν σήμερα λειτουργεί ένα εξαιρετικό μουσείο όπου μεταξύ άλλων εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα και φωτογραφίες μεταναστών. Ανάμεσά τους μία νεαρή κοπέλα από τη Θεσσαλονίκη και μία παρέα Κρητικών που ποζάρουν κρατώντας στο ένα χέρι πιστόλια και στο άλλο μπουκάλια. Ακόμη, μπορεί κανείς να δει αφίσες και φυλλάδια της εποχής. Σ΄άλλα διαφημίζεται το αμερικάνικο όνειρο και αντιπαραβάλλεται η ευφορία του νέου κόσμου της Αμερικής με τη φτώχεια και τον πόλεμο του παλιού κόσμου της Ευρώπης, ενώ σ΄άλλα αναπαράγονται ξενοφοβικά συνθήματα εναντίον των μεταναστών, πανομοιότυπα μ΄αυτά που σήμερα ακούει κανείς όλο και πιο συχνά στην Ευρώπη.